1. Wprowadzenie do tematyki
- Rola i znaczenie prawidłowego pobierania materiału do badań
laboratoryjnych w diagnostyce.
- Odpowiedzialność i zadania personelu pomocniczego w procesie
diagnostycznym.
- Zakres kompetencji opiekuna medycznego – granice uprawnień w
kontekście pobierania materiału.
2. Przygotowanie pacjenta i stanowiska
pracy
- Zasady komunikacji z pacjentem przed pobraniem
(poinformowanie, zgoda, redukcja stresu).
- Warunki prawidłowego przygotowania pacjenta (pozycja,
nawodnienie, dieta, leki).
- Przygotowanie stanowiska pracy – wyposażenie, ergonomia,
bezpieczeństwo.
3. Sprzęt i systemy do pobierania
materiału
- Charakterystyka systemów otwartych i zamkniętych – różnice,
zalety, ograniczenia.
- Omówienie elementów zestawu do pobrania: igły, probówki,
adaptery, rękawiczki, środki dezynfekcyjne.
- Dobór sprzętu do rodzaju pobieranej próbki i potrzeb
diagnostycznych.
4. Teoretyczne podstawy technik pobierania
materiału
- Krew żylna, kapilarna, włośniczkowa – mechanizmy i
różnice.
- Czynniki wpływające na jakość próbki (czas, temperatura,
stres pacjenta, błędy przedanalityczne).
- Typowe błędy i ich konsekwencje – hemoliza,
zanieczyszczenie, nieprawidłowe wypełnienie probówki.
5. Aseptyka i bezpieczeństwo
biologiczne
- Standardy higieny rąk i środków ochrony osobistej.
- Zasady pracy z materiałem potencjalnie zakaźnym.
- Postępowanie w przypadku ekspozycji zawodowej na materiał
biologiczny.
6. Zasady oznaczania, przechowywania i transportu
próbek
- Sposoby znakowania i identyfikacji próbek (etykiety, dane
pacjenta, kodowanie).
- Warunki przechowywania materiału biologicznego (temperatura,
czas).
- Zasady bezpiecznego transportu do laboratorium – pojemniki,
zabezpieczenia, dokumentacja.
7. Najczęstsze badania laboratoryjne i ich
znaczenie
- Morfologia, OB, glukoza, elektrolity, próby wątrobowe, CRP –
podstawy interpretacji wyników.
- Znaczenie jakości próbki dla wiarygodności badań.
- Wpływ błędów przedanalitycznych na wynik
laboratoryjny.
8. Komunikacja i etyka w pracy z
pacjentem
- Techniki radzenia sobie z pacjentem lękowym, agresywnym lub
nieprzytomnym.
- Empatia i asertywność w sytuacjach stresowych.
- Zachowanie godności i bezpieczeństwa pacjenta w procesie
pobrania materiału.
9. Podsumowanie i dobre praktyki
- Schemat prawidłowego postępowania krok po kroku (teoretyczny
model procedury).
- Najczęstsze problemy w praktyce medycznej i sposoby ich
unikania.
- Standardy dokumentacji i współpracy z laboratorium.
